Ketapele

We update studies as the Lord Jesus leads us. You can find the latest update of this study at ChurchAges.net

Ketapele ke karolo e bohlokwa haholo ka hare ho kereke lefatshe ka bophara. Kereke kajeno erupella batho hoba karolo etlang ho ntshetsa kereke pele. Batho ba rata ho bokana kamora monna kapa mosadi ya itseng bakeng sa kgothatso, hoka ba hodisa kapa seseng feela. Batho barata hoka atleha ka katleho ya batho ba bang.

Ka bomadimabe kajeno baetapele hangata barata hotswa Lengolong.

Ketapele tsa kereke matsatsing ana dirata hoka itshetleha ka seseng se itseng. Ebe baetapele ba bokana mmoho ka maemo ebe kereke e fokolang hae nkelwe hloohong. Ebe feela batho ba maemong a itseng feela batswellang pele. Ebe setswalle sa kereke le bodumedi ditloha ho Modimo. Ho molemo hore motho ka bonngwe atle ho Modimo, kapa ho utlwa hotswa ho Modimo, leha ele hore ketapele ka kelello eo edutse ele jwalo.

Leha ele hore Modimo hase maikemisetso a Hae ho etsa seo. Morena O ile a hlokomedisa Saule ka seo.

Pele re hlahloba Saule, hare shebe pele hore na baetapele ba sebele ke bo mang.

Johanne 14:26 Empa Moeletsi, eo eleng Moya o Halalelang, eo Ntate Atlang ho Moromela ka Lebitso laKa, otla le ruta tsohle, mme ale hopotse tsohle, o kese boletseng.

Johanne 16:13 Leha hole jwalo, Moya wa Nnete, ose o tlile, otla le ruta nnete: hobane akeke a bolela tsa Hae; empa seo atlang ho se utlwa, seo otla sebua: mme otla le bontsha ntho tse tlang.

Baefese 5:23 Hobane monna ke hlooho ya mosadi, jwalo kaha Kreste ele hlooho ya kereke: mme ke Mopholosi wa mmele.

Bibele ehlakile, Kreste ke hlooho ya kereke mme Otla e etellapele ka Moya o Halalelang. Jesu ke Yena feela Mmuelli mahareng a motho le Modimo, eseng motho emong, moruti, ledeakone, haho moetapele kapa mang feela ya ka nkang sebaka seo.

1 Timothea 2:5 Hobane haho Modimo O Mong, le Mmuelli mahareng a motho le Modimo,Motho Kreste Jesu;

Bukeng ya Tshenolo, Kreste Ale mong re fumana a eme mahareng a kereke.

Tshenolo 1:13 Mme mahareng a kandelara tse supileng emong ya jwalo ka Mora Motho, ca apere kobo e fihlang maotong, a itlamile ka senyepa sa kgauda.

Tshenolo 1:20 Sephiri osa naledi tse supileng tseo o diboneng letsohong le letona, le kandelara tse supileng. Dinaledi tse supileng ke mangeloi a kereke tse supileng: mme kandelara tse supileng tse ke dikereke tse supileng.

Bothata bohlaha ha batho ba batla hoka ifumanela baetapele ba bona ba semoya. Pele ho ketapele ya Moya o Halalelang. Judase o ile a ipolaya mme yaba emong o lokela hoka nka sebaka sa hae. Peterose a bolella batho hore baetse seo empa baetsa phoso ka ho kgetha osele.

Diketso 1:21 Hara banna bana ba ileng batsamaya le rona hohle le Jesu Kreste,

22 Ho tloha ka kolobetso ya Johanne, ho fihlela tsatsing leo a tsejwang ka lona, o lokela hoka kgethwa ho ya tumelo ya rona.

23 Mme bakgetha, Josefa ya bitswang Barsabase, eo seboko sa hae eneng ele Justuse, le Matthiase.

24 Mme barapela, mme are, Wena, Morena, ya tsebang pelo tsa batho banna, bontsha hore na banna bana ba loketse sena na,

25 Hore a lokele ho nka maemo a boapostola, hotswa ho Judase ya weleng, hore a nke sebaka sa hae.

26 Mme balaola ka lotho; mme taba tsa wela hodima Matthiase;

yaba o kenyelletswa hoba leshome le motso ole mong.

Semakatsang ka Matthaise haho sale moo ho buang ka yena hape ka hare ho Bibele. Paulose leha hole jwalo ho bua ka hore ke yena ya ileng a kena bakeng sa Judase. Ha aya kgethwa ke motho.

Bagalate 1:1 Paulose, moapostola, (eseng ka baka la motho, kapa la thato ya motho, empa ya Jesu Kreste, le Modimo Ntate, ya Motsositseng bafung;)

Ha Modimo A beha moreri sebakeng seo, hase lebaka hore batho baya dumela kapa jwang. Hase lebaka hore na o ile a kgethwa hore a seke a kena kapa a kene ke batho, motho eo o dula ale moo ho fihlela Modimo A nka qeto Yena. Jwalo ka Bakreste re lokela hoka hlokomela tsela ya Modimo ya tshebetso. Hare kgone hoka kgethela motho eo bakeng sa seo, hare kgone ho nka diqeto tsa rona.

Jwale ha re shebeng morena Saule ka tsela eo Modimo A leng a kgetha monna ya jwalo bakeng sa mosebetsi oo.

1 Samuel 8:1 Mme ha isaisa, ha Samuele ase a tsofetse, yaba o etsa bara ba hae baahlodi Israeleng.

2 Jwale wa letsibolo ebile Joele; mme wa bobedi, Abia: kaofela ene ele baahlodi mane Beersheba.

3 Mme bara ba hae bane basa tsamaye jwalo ka yena, mme bakgeloha tsela, mme ba nka tjotjo, mme baseke ba ahlola ka nepo.

4 Yaba baholo ba Israele bakopana mmoho, mme batla ho Samuele mane Rama,

5 Mme bare ho yena, Bona, ose o tsofetse, mme bara ba hao haba tsamaye tseleng tsa hao: jwale re etse baahlodi ba tjhaba sena.

6 Empa sena sa seke sa thabisa Samuele, ha bare, Renehe morena hoka re busa. Mme Samuele a rapela Modimo.

Pele ekare mabaka a baholo ba Israele ane a utlwahala ha ba kopa

Samuele. Hao sheba hoya ka botho. Samuele one a tsofala bara ba hae bane ba etsa bobe. Ke mang ya neng atla etellapele Israele? Hlokomela leha Samuele, ene ele moporofeta wa sebele, o ile a etsa phoso ho kgetha bara ba hae bakeng sa mosebetsi oo. Empa re lokela hoka beha tshepo ya rona ho Modimo. Kamehla o tseba seo re sehlokang.

Pesalema 118:8 Ho molemo ho tshepa Jehova ho nale motho.

Modimo O nale mamello le nako ha re Motshepa bakeng sa ketapele; O re nehela leho mamella takatso tsa rona tsa bowatla. Re ka nna ra fumana seo re sehlokang, empa re lahlehelwe ke sa bohlokwa.

1 Samuele 8:7 Mme Jehova are ho Samuele, Mamela lentswe la setjhaba: hobane ha baka bao latola, hore ketle ke ba buse.

Modimo O neile Israele ditakatso tsa bona bakeng sa morena. Mona re bona tsela eo kelello ya motho bakeng baetapele eleng ka teng. Temaneng tse latelang tsa boetapele. Re lokela hoka hlokomela tsela eo ho sebetswang ka yona.

1 Samuele 8:11 Mme yaba ore, Ena ke tsela eo morena atlang ho sebetsa le lona ka teng: otla nka bara ba lona, mme akgethe bona bakeng sa hae, bakeng sa makoloi a hae, leho hoba bakalli ba pere tsa hae; mme ba bang batla matha kapele.

(Batho batla kgolwa seo base bolellwang ke batho hara motse. Empa esitswa le Davida o ile a kgothaletsa sena.)

Pesalema 20:7 Bang batshepa koloi tsa ntwa, ba bang ho dipere: empa retla hopola Morena kamehla.

1 Samuele 8:12 Mme otla kgetha baetapele ka makgolo, le baetapele ka mashome a mahlanoho feta; mme otla ba beha hoka utlwa seo, bakeng sa kotulo le seo, lehoa etsa diletsa tsa hae le diletsa tsa makoloi a hae.

(Pherekano ka baetapele, keho hlahlamana ha baruti, le madekone a tshebeletso.)

13 Mme otla nka baradi ba lona hoba mekgabiso ya hae, le hoba baapehi, le hoba baetsi ba mahobe.

(Ho tlaba le basadi ba bangata ba kenellang tabeng tsa kereke le meketjaneng ya dijo)

14 Le tse lokileng tsa bona, mme a fane ka bona ho basebeletsi ba hae.

(Dintho tsa setjhaba etlaba tsa hae)

15 Mme otla nka karolo ya boshome ya peo ya lona, le masimu a merara, mme awa nehe baetapele ba hae, le basebeletsi ba hae.

(Setlamo sa bona, bakeng sa morena, etla sebediswa ho holeng ha kereke.)

16 Mme otla nka basebeletsi ba batona, le ba batshehadi, le ntho tsa lona ho bona, le pokola tsa lona, leho kenya bona mesebetsing ya bona.

17 Otla nka karolo ya boshome ya manku a lona: mme letlaba baseletsi ba hae.

Hantle feela, tsela ya ketapele hoya ka batho eka tsela enngwe. Empa ele hoka beha maemo a kereke le mesebetsi emeng pele. Molaetsa wa ketapele o hlakile ebile o otlolohile. Empa molaetsa tseo tsohle oka lokiswa. Ho nale tsela ya ho hlokomela mahareng a motho le Modimo.

Kereke ya Modimo ya sebele etla latela Yena. Ho nale hore ebe sehlopha se seholo kapa se senyane. Matla a Modimo hangata a bonahala bonyaneng. Gideone o sebedisitse feela 300. Samsone one ale mong kgahlano le letshwele. Adino le Esnete ba bolaile banna ba 800 ka matla a Modimo. Hantle ntle palo engata eya fokola mona, haeba ele teng, ponahatso ya hore Modimo O nale bona. Re hlokomediswa ke Bibele ka taba ena:

Mattheu 7:13 Kenang ka monyako o patisaneng: hobane ke monyako, o hebehebe tsela e teng, e lebisang timelong, mme ba bangata baya lahleha ke seo:

14 Hobane tsela ya teng e patisane tsela eo, mme monyako o lebisang tseleng eo, e isang bophelong, mm ha babakae bae fumanang.

Modimo O hara sehlotshwana. O kgathalla Lebitso la Hae ho nale bongata.

Mattheu 18:20 Hobane moo ba babedi kapa ba bararo ba kopaneng ka Lebitso la Ka,ke hara bona.

Paulose hangata o bua ka kereke eka hare ho ntlo. Okeke wa kenya batho ba bangata ka hare ho ntlo. E etseditswe lelapa feela.

Baroma 16:5 Ka tsela eo ditumediso ho kereke etlung

Dumedisa baratuwa Efaenetuse, eo eleng tholwana ya pele Akaia ho Kreste.

1 Bakorinthe 1:11 Hobane ke tsebisitswe, hore baena baka, ka bona ba tlung ya Chloe, hore ho nale dokgang hara lona.

1 Bakorinthe 16:19 Dikereke tse Asia dia le dumedisa. Aquila le Priscilla baratuwa Moreneng, le kereke eka hara ntlo eo.

Kereke mane China, naha enang le setjhaba se sengata, e bolokeha kaho kpanela matlong ka baka la tlhoriso. Bongata ba ketapele bowa ka tsela eo Samuele a hlalosang ka teng.

1 Samuel 8:18 Letla lla ka tsatsi leo le kgethileng morena ka lona; mme Modimo A keke A le utlwa le kamohla.

Nakong eo le hlokang Modimo ka sebele, Akeke A le mamela. Ena ke nako e mahlonoko ya motho.

Hare hlokomele hape hore tsela ya ketapele efosahetseng ke efeng.

1 Samuele 8:19 Leha hole jwalo batho ba hanne ho utlwa ha Samuele a bua;mme bare, Lehoka; empa re batla morena;

20 Hore retle re tshwane le tjhaba tse ding; hore morena are ahlolele, mme are etelle pele, mme are lwanele dintwa.

Re lokela hore re hlokomele hore bongata ba batho ba iphumana bale tlasa ketapele efosahetseng, ba batla ka tsela eo. Ba mmalwa ba iphumanang bale tlasa ketapele ya Moya o Halalelang.

Jeremia 5:31 Moporofeta ya fosahetseng, mme ka puso ekang ena; mme tjhaba saka se rata hoba le ka tsela ejwalo ba: mme ebe baetsang ka seo?

Batho hantle ntle ba botswa. Ba batla batho hore ba baetsetse bodumedi ba bona. Seo ba se batlang feela, ba batla hore ba phahamiswe tsebong ya bona. Haba hole leka mohla ole mong. Paulose o hlokomedisitse ka sena.

2 Bakorinthe 10:12 Hobane hare kgathalle palo ya rona, kapa ho itekanya le ba bang: empa bona ba itekanya le rona, mme hare itekanye le bona, kapa jwalo ka bona.

Tsela ya motho ya ho kgetha ketapele hae dule hantle hara setjhaba. Ho molemo hore eqale fatshe hoya hodimo. Batho ba batla ho etellwapele ke batho ba bang. Bakeng sa batho ho etsa seo hokaba molemo kapa hoba le nnete, empa hoya ka Bibele seo se fosahetse, hobane sohle setlang ka batho se senya ketapele le hoba etsa babe batho basa lokang.Dipolotitki di sebetsa ka yona tsela eo. Batho ba lokileng bafella ele dinokwane. Ntho eo hae tsamaye ka tsela ya Modimo, ho amohela pono ya ba bang ka tsela eo. Qetellong sena sea senyeha ka hohle. Ka tsela eo sena setlang ho o makatsa, leho thabisa batho. Babe ba phahamise motho ho nale Modimo. Batho haba etse selekane le Modimo. Tsebo ya bona ya Bibele, melao ya Modimo le ditaelo tsa Hae di dula difokola.

Saule o ile a fetoha morena, kamora nakwana a latela taelo ya hae eseng ya Modimo. O ile a phahamisetswa hodimo. Sena se ile sa moetsa hore ebe moikgantshi,

1 Samuele 13:3 Mme Jonathane a thuwa tulo ya Bafilista eo baneng ele hola Geba, mme Bafilista base thabele seo. Mme Saule a letsa terompeta naha yohle, are, Baheberu bake ba utlwe sena.

4 Mme kaofela Israeleya utlwa sena hore Saule o thuile dibaka tsa bona tsa Bafilisita, le hore Israele o entse manyala le Bafilisita. Mme setjhaba sa bitswa ke Saule mane Gilgale.

Saule o ile a ithorisa eseng Jonathane ya neng a lokelwa ke seo.

Hobane ane a le ka hodimo ho batho, o tlamilwe ke batho bakeng sa seo.

1 Samuele 13:11 Yaba Samuele ore, O entseng? Mme Saule are, Hobane ke bone setjhaba se qhalakane, le hore hao yaka watla ka tsela e nepahetseng, le hore Bafilisita ba bokane mane Mikomashe;

Ke ka makgetlo a makae batho baetsa seo batho ba bang ba seetsang, kapa ba “batla ho amohelwa” nthong tse kang tseo? Kapa keka makgetlo a makae ho hlokahala seo?Ka baka la tsusumetso ya Saule jwalo ka morena, ha aka akgona ho mamella tseo tsohle. Pilato o ile a etsa seo a thakgisa Jesu Kreste:

Mareka 15:15 Mme jwale Pilato, a latela sseo batho ba sebatlang, a lokolla Barabbase, mme a nehelana ka Jesu, ha a qetile ho nehelana ka Yena, ho thakgiswa.

Modimo O hloile sena haholo. Nakong ya kereke ya pele sena sene sele siko empa hamorao sa kenella hape jwalo ka thuto.

Tshenolo 2:6 Ka hobane o ratile tsela eo, ke ehloileng ya Banikola, eo ke ehloileng.

Hamorao …..

Tshenolo 2:15 Jwale le wena o hloile tsela ya Banikola eo, ke e hloileng le nna.

Modimo o hlalosa sena ele thuto ya Banikola. Tlhaloso ya lentswe Banikola “ho hapa”, ka mantswe a mang, ho hapa tjhaba sa Modimo. Sena se etsahala kaho tlosa ketapele ya sebele ya Moya o Halalelang.

Ho tsela ya nnete eleng ya Bibele eo Peterose a hlalosang sena ka tsela ena:

1 Peterose 5:1 Baetapele baleng ho lona le bona kea bakgalema, eo keleng emong wa bona, le paki matshwenyehong a Kreste, leho nka karolo ho tseo tsohle:

2 Fepang mohlape ole o neilweng, ho nka karolo ho tseo, eseng ka tsela ena , empa ka mafolofolo; eseng ka takatso tse mpe, empa ka mohopolo o nepahetseng;

3  Leha ele ka tsela eo eseng ya Modimo lefa, empa mehlala yohle ho mehlape.

Sena hase hlalose motho ale mong jwalo ka moetapele, empa ho phela jwalo ka mohlala. Sena se nka baetapele (bongata) eseng motho ale mong. Ketelopele ya baetapele, keletso, hoya ka thuto ya mangolo. Maphelo a bona ke mohlala ho batjha. Hoya ka mehlala ya maphelo a bona hoya ka Bibele.

Ka motho ale mong ya tsebang Bibele ya lokelang ho tlosa sesita seo. Hape re bona mohlala wa Saule. Lebotho lohle la Israele le leba ntweng ka taelo ya Saule le Jonathane.

1 Samuel 13:22 Ho ile ha etsahala hoya ka taelo, hore hobe ho bolelwe ho sebe sabole kapa lerumo hara setjhaba tseo moo ka taelo ya Saule le Jonathane: empa ka Saule le Jonathane mora wa hae a fumanehang.

The Bibele e bolela ha Lentswe la Modimo lele jwalo ka sabole entjha dipedi. Mona re nale mohlala wa seo sebolelwang ke Bibele.

Baefese 6:13 Ka tsela eo nkang dihlomo tsohle tsa Modimo, hore letle le lwane ka nako ya mathata, le nale tsohle, letle le kgone hgo ema.

14 Emang ke hona, le itlame matheka ka senyepa sa nnete, le itshereleditse difuba ka tumelo;

15 Maotong le rwale Evangedi ya mafolofolo;

16 Ka hodima tsohle, le nke thebe ya tumelo, eo letlang ho feketsa ya mobe ka yona.

17 Mme hlohong le rwale pholoso, mme le sabole ya tumelo, eo eleng Lentswe la Modimo:

Ntle le tsebo ya Bibele batho ba babe le tsebo ya sebele.

Baroma 10:17 Ka tsela eo tumelo etla ka kutlo, kutlo ya Lentswe la Modimo.

Pale ya Saule hore ketapele efosahetseng hae tlotlise Modimo.

1 Samuele 14:2 Mme Saule a nna a tsamaya baheng ya Gibea tlasa sefate seleng hola Migrone: mme batho ba neng bale moo le yena bane ele banna ba makgolo a tsheletseng;

3 Mme Ahia, mora Ahitube, moena Ikabode, mora Finehase, mora Eli, moprista wa Modimo Silo, a apere seaparo sa aparetha. Mme setjhaba sesa tsebe hore Jonathane ose a ile.

Ke mang Ikabode enwa hape hobaneng ha a bitswa katsela eo?

1 Samuele 4:21 Mme o ile a reha ngwana Ikabode, ele hore, Kganya etlohile Israeleng: ka baka la areka ya Modimo e hapilweng, ka baka la ratsale wa hae.

Temana tsena dibontsha ha ketapele ya motho e sena molemo e lahleha kamehla. Mohlala jwalo kaho shebela ba leloko. Ke hakae re bone ha moruti a beha mora wa hae moruti? Akia ene ele motho feela ya ikokobeditseng ha baka la Eli. Esita leha Eli ene ele moprista wa nnete wa Modimo seo sene sesa etse hore mora wa hae abe jwalo le yena. Re ahlola motho hoya ka ditholwana. Leha ele hore hoya ka bodumedi Saule ene ele hlooho(ditabeng tsa bodumedi) batho bane ba mohlompha,kapa Lentswe la Modimo. Tumelo ya ketapele ya motho ke kereke ya catholic. Enang le balatedi ba kabang dibilione tse 1.2. Leha hole jwalo seo hase thabise Modimo Tshenolo 18.

Re lokela ho etellwa pele ke Moya o Halalelang hoka hlola Satane. Modimo O nale leano ka Moya o Halalelang hore na otla etsa jwang. Hopola Johanne 16:13 – Otla re etellapele nneteng. Ka tsela ena ebe rese re ikemiseditse bakeng sa ntwa. Batla tshwaseha basa lebella. Jonathane le lebotho la hae baile bahlasela Bafilisita. BaIsraele bohle ha baka bahlokomela hore ose a ile. Leha hole jwalo ba bang haba tsebe le hore ho nale sera se lokelwang keho hlaselwa, leho tseba hore seka hlolwa ka tsela efeng. Moya o bua le Kereke ya Mongwaha waho qetela, mongwaha oo re laetsweng ho phela ho ona:

Tshenolo 3:17 Hobane ore, o morui, mme o atetswe ke dintho, mme hao hloke letho; empa hao tsebe hore o madimabe, mme o sotho, o mofutsana, o foufetse, mme o feela:

Saule o ile a laelwa ho timetsa BaAmaleke. Ha aka a mamela mme a boloka makgomo. Leha hole jwalo leha a buile le Samuele le hoja hose letho le phoso. Mahong a hae one a bona hose sephoso seo ase entseng.

1 Samuele 15:13 Mme Samueleatla ho Saule: mme Saule are ho yena, Ho bokwe ha bokwe Jehova: ke entse hoya ka taelo ya Jehova.

14 Mme Samuele are, Keng o bolelang yaba nku ella tsebeng tsa hae, mme ha jwalo feela le pholo?

Mathata a mang ka boetapele ba motho (moetapele) o etsas diphoso mmileng mona. Haeba rele tlasa ketapele ya Moya o Halalelang Modimo Oya re elelliswa le diphoso tseo re dietsang ka Mokreste emong. Tseleng ya bodumedi batho batlase ka maemo haba kgone ho bolella ba hodimo phoso tsa bona. Ebe eka ke phoso kapa ba mona bakeng sa bona, kahlolo kapa toka.

Tseleng ya Modimo ho Moetapele ale mong mme eo ke Lentswe. Motho emong le emong o lokela hoka ikokobetsa tlasa lona, ya moholo lea monyane. Modimo O kgathalla Lentswe la Hae haholo ho nale tsohle.

1 Samuele 15:22 Mme Samuele are, na Jehova ha aka are hake mahlabelo le tse tjhisiweng, jwalo kaho mamela Lentswe la Jehova? Bona, ho ikokobetsa  ho molemo ho feta mahlabelo, le mafura a dipheleu.

Bodumedi ba motho bo nale dipehelo. Batho ba ikutlwa basa tlotsuwa. Batla lokela keho emela kgalefo jwalo ka Saule:

1 Samuele 16:14 Empa Moya wa Morena wa tlohela Saule, mme Moya o mobe hotswa ho Morena wa kena ho yena.

Haeba re tswella ka diphoso Modimo Otla tloha ho rona.

2 Bathesalonike 2:10 Mme ele ho thetsa batimelang; hobane basa barata nnete, mme baka nna ba bolokeha.

11 Mme ka tsela eo Modimo Oba leseletse moya wa theso, hore ba dumele leshano:

Mona Bibele eya re hlokomedisa hantle ka matshwenyeho a maholo atlang hlahela balatedi ba Jesu Kreste.

Mattheu 24:21 Ebe hotla hlaha mahlomola a maholo, ao ho sokang motho a wa bona, leha, a kileng aba teng.

Mme hape pale ya Saule e bontsha tsela ya motho ya bodumedi.

1 Samuele 18:11 Mme Saule a lahla javeline ya hae; hobane ane are, ketla qhinyetsa Davida leboteng ka yona. Mme Davida a tloha boteng ba hae.

12 Mme Saule one a tshaba Davida, hobane Morena ane a nale yena, mme a tlohile ho Saule.

Na o karolo ya sehlopha kapa kereke e latelang dithuto tsa moetapele emong ya moholo kapa moporofeta? Leha ebe moporofeta one a nepile, tsela eo batho ba ileng ba nka taba ena kateng ene efosahetse. Hlahloba boetapele ba teng ka Bibele, etsa bonnete ba hore seo base etsang ke nnete na.

Haeba o iphumana nthong ekang eo, ho tsela ele nngwe feela ya hotswa moo:

Tshenolo 18:4 Mme ka utlwa lentswe leleng letswang lehodimong, lere, Tswang ho yena setjhaba saKa, lona, hore le tle le seke la ama sesila, dikotlo tsa hae di seke tsa le wela.